شاخص‌سازی و رتبه‌بندی عملکرد جمعیّتی شهرهای جدید در ایران با تأکید بر عوامل اجتماعی و اقتصادی

امروزه وضعیت اقتصادی و اجتماعی شهرهای جدید و نیز بارگذاری جمعیّتی آنها از مهم‌ترین موضوعاتی است که توجه سیاست‌گذاران و محققان حوزۀ اجتماعی را به خود جلب نموده است. هدف از پژوهش حاضر مطالعۀ وضعیت اجتماعی و جمعیّتی شهرهای جدید در ایران است. نظریه­های شهر خطی و توسعه مرحله­ای یک ناحیه شهری چارچوب نظری تحقیق حاضر است. تحقیق حاضر از نوع کمّی و بر پایۀ تحلیل ثانویه داده­های سرشماری­های عمومی نفوس و مسکن سال­های 1385، 1390 و 1395 است. برای این منظور از بین تمامی شهرهای جدید، تعداد 12 مورد از آنها، که هم موفق به جذب جمعیّت شده و هم در سال 1395، از نقاط شهری کشور به‌شمار آمده­اند، مورد بررسی قرار گرفته­ است. یافته­ها حاکی از آن است که تمامی شهرهای جدید در دورۀ مورد بررسی در شاخص­های اقتصادی و جمعیّتی_اجتماعی روند نسبی بهبود را طی کرده­اند و نمرۀ تمامی شهرها در این زمینه، روند صعوی داشته است. شهرهای جدید صدرا، بهارستان و اندیشه بالاترین نمره در شاخص­ نهایی جمعیّتی و اجتماعی را کسب کرده­اند. شهرهای مذکور از نظر معرف­های کالبدی و فضایی، یعنی فاصله از مادرشهر و تراکم شهری در وضعیت خیلی مناسبی قرار دارند. بنابراین، می­توان نتیجه گرفت که نشانگرهای فوق مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر عملکرد شهرهای جدید در ایران هستند.